O niezwykłym odkryciu śladów dinozaurów sprzed 200 mln lat, które stało się światową sensacją, opowiedzą prof. Grzegorz Pieńkowski i dr Grzegorz Niedźwiedzki – uczeni, którzy dokonali odkrycia w Borkowicach pod Przysuchą, 40 km od Radomia.
O odkryciu w Borkowicach pisały Nature, Przegląda Geologiczny, Science, National Geographic, czy Scientific American. Jak informuje Państwowy Instytut Geologiczny Borkowice to prawdziwy skamieniały skarbiec, stanowisko pod każdym względem wyjątkowe, a dla naukowców to wyjątkowa okazja na lepsze poznanie wczesnej ewolucji dinozaurów.
Podczas „Spotkania z nauką” uczeni dadzą wykład, podczas którego opowiedzą o sensacyjnym odkryciu. Po wykładzie odbędzie się rozmowa z uczonymi, którą poprowadzi Paweł Błach.
Jedno z najbogatszych źródeł na świecie
„Według odkrywców fauna dinozaurów z Borkowic należy do jednej z najbogatszych odnotowanych w osadach dolnojurajskich na świecie” – informuje PIG-BIP. Poza tropami dinozaurów odkryto również ich kości, które są, wg uczonych, wyjątkowo cennymi okazami stanowiącymi bardzo ważne dopełnienie wiedzy o różnorodności życia jurajskich gadów żyjących na dzisiejszym terytorium Borkowic.
Do niedawna wydawało się, że w Polsce nie ma większych szans na spektakularne odkrycia nowych stanowisk paleontologicznych z pozostałościami po jurajskich dinozaurach. Odkrycia z tego roku zmieniły to przekonanie. Latem 2021 r. geolog z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) prof. dr hab. Grzegorz Pieńkowski oraz dr Grzegorz Niedźwiedzki z Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) odkryli na płytach dolnojurajskich piaskowców w kamieniołomie w Borkowicach (towarzyszących eksploatowanym surowcom ilastym) liczne perfekcyjnie zachowane tropy dinozaurów drapieżnych i roślinożernych. Jakością zachowania dorównują one najlepszym znanym odkryciom z Grenlandii, Ameryki Północnej, Afryki Południowej czy Chin – informuje Państwowy Instytut Geologiczny.
Profesor dr hab. Grzegorz Pieńkowski – specjalizuje się w stratygrafii, sedymentologii oraz paleoekologii z aspektami paleoklimatologii. Jest zwłaszcza znany jako badacz epikontynentalnych utworów jury w Polsce, a także w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Rumunii, Indiach i Meksyku. Aspekty aplikacyjne prac badawczych prof. Pieńkowskiego obejmowały węglowodory niekonwencjonalne, magazynowanie substancji użytecznych w strukturach geologicznych, sekwestrację dwutlenku węgla, poszukiwania złóż surowców ilastych. Był wykładowcą wizytującym na Uniwersytecie w Lund w Szwecji, w latach 1991-1996 Konsulem Generalnym R.P. w Sydney. Przez większość kariery zawodowej związany z Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym, w którym pełnił m.in. funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych i sekretarza naukowego.
Był m.in. przewodniczącym sieci badawczej Unii Europejskiej dotyczącej węglowodorów niekonwencjonalnych, kierownikiem projektu NATO dotyczącego magazynowania węglowodorów w strukturach solnych, współliderem światowego projektu badawczego IGCP dotyczącego globalnych korelacji morskich i kontynentalnych utworów jurajskich, członkiem Global CCS Institute (sekwestracja CO2), członkiem Rady Fundacji „Ekofundusz”. Jest członkiem zespołu dużego projektu badawczego w ramach ICDP (Międzynarodowego Projektu Wierceń Kontynentalnych) dotyczącego fundamentalnych zmian globalnych w epoce wczesnej jury, a także wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Subkomisji Stratygrafii Jury oraz współredaktorem czasopisma „Volumina Jurassica”. Opublikował 160 prac naukowych, w tym 7 monografii i arkuszy map geologicznych, ponadto jest autorem wielu artykułów, wywiadów i scenariuszy wystaw o charakterze popularno-naukowym.
Dr Grzegorz Niedźwiedzki – absolwent Technikum Geologicznego w Kielcach oraz Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Wychowanek kieleckich i warszawskich geologów z Państwowego Instytutu Geologicznego. W 2013 r. obronił doktorat pod kierunkiem prof. Jerzego Dzika w Instytucie Zoologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2014 r. pracuje jako paleobiolog w Centrum Biologii Ewolucyjnej na Uniwersytecie w Uppsali (Szwecja). Uczestnik ekspedycji Royal Geographical Society na Oceanie Indyjskim (2001). Członek wyprawy badawczej PAN w Góry Karatau w Kazachstanie (2006) oraz ekspedycji do wschodniej Grenlandii (2014, 2015, 2016). Badacz permo-triasu i jury w Polsce, Rosji, Tunezji, na Litwie i w Szwecji. Współodkrywca wielu stanowisk z tropami i kośćmi paleozoicznych, mezozoicznych płazów i gadów, tropów wczesnych czworonogów z dewonu Gór Świętokrzyskich i szczątków dinozaurów z triasu Śląska, „Potwora (Smoka wawelskiego) z Lisowic” oraz Lisowicia bojani ze Śląska, najmłodszego i największego gada ssakokształtnego na świecie. Na swym koncie ma ponad 250 publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu paleobiologii, geologii oraz dwie książki popularnonaukowe. Jego odkrycia z dewonu i triasu Polski znalazły się na okładce zarówno Nature (2010), jak i Science (2019) dwóch najbardziej prestiżowych magazynów naukowych na świecie.